Sarrera
Obra-kutxatila (arketa) erregistro-putzu bat da, eta hodi baten edo batzuen hasierara, bokalera, elkargunera edo kokapenera sartzeko balio du. Hainbat eta hainbat funtzio izan ditzake. Kutxatila aurrefabrikatuak, hormigoizkoak, PVCzkoak edo polietilenozkoak aurki ditzakegu. Normalean hormigoizkoak ( honetan zentratuko gara) edo adreiluzkoak (obra txikiak edo etxe eraikuntza) izaten dira, eta zulo edo espazio konfinatu bat sortzen da, estalki batetik sartu eta eskailera batzuetatik jaitsi ahal izateko (polipropilenozko pateak jarriz).
Kasu batzuetan, kanalizazioa garbitzeko erabiltzen da; beste kasu batzuetan, kableak sartzeko eta konexioak egiteko; beste kasu batzuetan, xurgatze-ponpak jartzeko, ur horniduraren balbulak jartzeko eta hainbat instalazio ezberdin jartzeko ere:
1- Kutxatila.
1.1- Aurrefabrikatua.
1.1.1- Zirkularra (putzua); Zerbitzuak: Euri-urak, saneamendua, etab.
1.1.2- Cuadrada; Servicios: Energía eléctrica, telecomunicaciones, etc…
1.2- Obran eraikia (in situ): Sarritan karratua edo laukizuzena, eta obran instalatzen ditugun edozein zerbitzutarako balio dezake.
Beraz, aipatu bezala, obran eraikitako kutxatiletan jarriko dugu arreta. Lehenago web horri honetan argitaratutako artikulu batean zehatz-mehatz azaltzen dut («NOLA ERAIKI HOBI SEPTIKO BAT?«) azken finean, kutxatila baten eraikuntza-prozedura bera duena, baina enkofratzeko panelekin egina dena.
Kutxatila, erditik hasita kanporako oinplano egitura deskribatuko dugu:
Barruko enkofratu bat, burni sareta perimetraleko edo bikoitzeko armadura bat, eta kanpoko enkofratu bat, 20 eta 30 cm arteko lodiera duen tarteko horma bat utziz.
Azkenik, goiko harlauza (forjatua) bat eraikiko dugu, sarrerako estalkia jartzeko.
Sakonago murgilduko gara lan hauetan eta egurrezko kutxatila bat eraikiko dugu zehatz mehatz. Obran egiten ditugun lanetan ohikoenetako bat baita, eta eraikitzeko artisau-modu bat delako, oso entretenigarria eta egokia gure irudimen eta sormen guztia azaleratzeko.
Neurri ohikoenak 2,00 m x 0,50 m-ko tableroekin ahokatzeko erabiltzen ditugunak dira. Beraz, neurriak 1.00 x 1,06 metroko barne-hutsunekoak izango dira; izan ere, tableroak 3 cm-ko lodiera du, naiz eta argazki batzuk ez datozen bat deskribatutako neurriekin, neurri horiek oso errazak dira kontzeptua eta azalpena ulertzeko.
Eraikitzeko urratsak:
1- Zuloaren indusketa.
2- Zola.
3- Barne enkofratua.
4- Kanpoko enkofratua.
5- Hormigoia.
6- Desenkofraketa.
7- Forjatua.
1- Zuloaren indusketa.
Vamos a tomar como ejemplo una arqueta de metro por metro interior. Marcamos con un spray la situación donde va a ir ubicada para empezar con la excavación. Hemos marcado el metro por metro interior, sumamos el espesor que va a tener el muro, en este caso 25cm y le damos un sobreancho como espacio para poder encofrar las caras exteriores perimetralmente de 50 cm en el fondo de la excavación. Marcamos por último la suma total que nos hace falta de todas las medidas mencionadas y excavamos un cuadro con un corte vertical en principio. Una vez tengamos excavados los dos metros de profundidad que en este caso nos van a hacer falta para llegar 30cm mas abajo que los tubos que tenemos que registrar, por los dos por dos de superficie, valoramos la estabilidad del terreno excavado para hacer el talud más tumbado o más vertical.
Hodien inguru guztia garbitu eta ezpondarekin amaitu ondoren, indusketa amaitutzat emango dugu.
2- Zola.
Hormigoia botako dugu zolan hondeatutako azalera osoan, eta zutik burdin armadura bat jartzen dugu hormigoian. 10 cm beherago geratuko gara hodiekiko, hormigoia txukun moldatuz.
Hesia lau izkinetan ongi lotu eta hormigoia lehortzen utziko dugu hurrengo egunera arte.
Barne enkofratua.
Ahal den guztietan, barruko enkofratua indusketatik kanpo sortutako leku zelai batean eraikiko dugu. Horrela, kutxatila eroso montatu ahal izango dugu, tableroak ezin hobeki korapilatuz.
2,00 x 0,50 m-ko bi tablero batuko ditugu, 1,00 m-ko taula osatuz. Hau barruko aurpegi bakoitzean egiten dugu, lauak osatu arte. Tableroak lotzeko, egur langak erabiltzen ditugu, eta honela jarriko dira hormigoia botatzerakoan lasai egoteko:
Lehen langa: lurretik 25 cm-ra.
Bigarren langa: lurretik 75 cm-ra.
Hirugarren langa: lurretik 1,25 metrora.
Laugarren langa: lurretik 1,75 metrora.
Lau langa behar ditugu , taula bakoitzeko (2,00x 0,50eko 2 taula), eta horiek osatuko ditugu. Beraz, zortzi langa moztuko ditugu gure lehen bi aldeak 1,00 metroko zabaleran eratzeko, eta lurrean ditugun tableroetara josiko ditugu. Osatu ditugun lehenengo bi piezak, elkarren parean jarriko dira, langak barruko aldera dauzkatela. Gero osatuko ditugun beste bi aldeen kontra egokituko dira, laukia osatuz.
Orain osatuko ditugun bi aldeak egokitzeko, kontuan hartu beharreko xehetasun pare bat dauzkagu, langen lodiera eta tableroen lodiera kendu behar dizkiogu langen luzerari. Horrela, sortuko dugun kutxatila lotzean, dena ondo enrasatuta geratzea lortzen dugu, dimentsioak koadratuz. Beraz, 84 cm-ko luzera duten beste zortzi langa moztuko ditugu, egurren lodierak kenduta.
Langak tableroetara iltzatuko ditugu, alde banatan 8 cm utziz, lehen osatu ditugun beste biekin lotzeko. Gorago esan dugun bezala, 0.25, 0.75, 1.25 eta 1.75 metrotara josiko ditugu, zolatik hasita.
Osatu ditugun lau taulak batzea besterik ez zaigu geratzen. Lurrean zutik edo etzanta elkartuz lotu daitezke. Elkarren artean iltzatzen ditugu, langa motzak dituztenak parean jarriz eta beste bi tableroekin ahokatuz. Horrela, 106 x 100 cm-ko kajoi bat osatu dugu oinplanoan. Saihets bakoitzean, gurutze bat osatuz, zurezko puntalak elkarri itsastea baino ez da geratzen, hormigoiak eragingo duen presioa aguantatzeko.
Kajoia osatuta dago. Eslinga batekin kutxatilaren goiko lehen gurutzetari lotu, makina batekin aurreko egunean prestatutako hutsunean sartzeko, zolan bermatu arte. Aldez aurretik, dagozkion hodiak moztuko ditugu zehatz mehatz, kutxatila bikain ahokatzeko.
4- Kanpoko enkofratua.
Egurrezko eskantiloi edo egurrezko tope batzuk jarriko ditugu, kanpoko tableroak haien kontra jarri ahal izateko. Horrela, egingo dugun hormaren lodiera neurri egokian mantenduko dugu; gure kasuan, 25 cm-koa da, eta tableroez eta taulaz estaliko ditugu barruko enkofratuaren buelta osoa eta hodien inguruak. Enkofratzeko erabili ditugun elementu guztiak josten ditugu langekin. Azkenik, behar bezala puntalatzen dugu arketaren inguru guztia.
Arreta jarri behar dugu hormigoiaren presioarekin arrisku handiena duten eremuetan; hodien inguruan, enkofratuaren beheko aldean eta izkinetan, enkofratua sendo ziurtatzeko. Azken errepaso horrekin hormigoia kutxatilara botatzeko prest geratzen da.
5- Hormigoia.
Hormigoia bota eta ederki dardaratzen (bibratu) dugu, bizpahiru geruzatan botata. Komeni zaigun altuerara iristen garenean, amaiera konpontzen dugu, eta 15 cm irteten dira mailazoaren puntak. Burdina horrek kutxatilaren gorputza hurrengo egunean egingo dugun estalkiarekin lotzeko balioko digu.
6- Desenkofraketa.
Beti esaten dudan bezala, Kutxatila modu antolatu, mailakatu, garbi eta ordenatuan desenkofratuko dugu. Polipropilenozko pateak jarriko ditugu sartzeko eskailera gisa. Material guztia kendu eta hormigoi geruza bat botatzen dugu 10 cm beherago utzi genuen zolatara, eta beharrezko diren maldak ematen dizkiogu.
7- Forjatua eta tapa..
20 edo 25 cm-ko lodiera duen losa bat enkofratuko dugu, eta armadura bikoitza izango du gainetik ibiliko den pisu guztiari eusteko, kezkarik gabe. Azpiko oholtza bat enkofratuko dugu, langak eta puntalak simetrikoki banatuta, hormigoiaren karga modu homogeneo batean banatzeko. Ondoren, estalkiaren markoa jarriko dugu, hormigoian harrapatuta gera dadin, eta barrualdea erran dugun kotan kofratuko dugu.
Armadura geruza bikoitza jarri eta forjatuaren kanpoko aldea kofratuko dugu, behar bezala eutsita. Horrela prest dago forjatua eta estalkia hormigoitzeko.
Tapa hormigoitu ondoren eta hurrengo egunean, desenkofratzeko, garbitzeko eta akatsen bat geratu bada txukuntzeko ordua da.
Honekin obraren amaierara iristen gara. Eskerrik asko artikulu hau irakurtzeagatik eta enkofratuen artean sakontzeagatik.
