Sarrera
Gaur, hodi baten hegatsak (aleta) nola eraikitzen diren ikusiko dugu.

Aldez aurretik, hodi bat, kolektore bat edo errepide-gurutzapen bat egin dugu. Hormigoizko edo bertze materialezko hodi batzuk sartzen ditugu bidearen edo galtzadaren zabalera osoan, eta oro har, bidearen punturik baxuenean sartuko ditugu.
Hormigoitzen ditugu tuboak eta bi aldeetan zolatak hormigoitzen ditugu, alde batetik ura biltzeko kutxatila edo arketa eta bestetik irteerako hegatsak enkofratzeko prest utziz.
Batzuetan, komeni denean, hegatsak egingo ditugu kutxatilaren ordez. Nahi baduzue web honetan ikusi dezakezue ; nola enkofratu kutxatila bat ?
Goazen gaurko azalpenarekin:
Hegatsak hodi bat inguratzen duten hormigoizko egiturak dira eta bi hormatxo aldeetara hedatzen dira. Euriaren ura hoditik pasa dadin enbutu funtzioa egiten du. Materialak, harriak eta harea eraman gabe, pareta txikia bat egiten zaio topetako eta zaborra hodian metatuta ez geratzeko, ura igarotzea oztopatuz.
Esan dezagun bere funtzioetako bat zaborra geldiaraztea dela.
Beste funtzio bat ezpondaren lurrei eustea da, hodiaren ahora lurrak ez erortzeko.

Hegatsak, neurritan, tarte zabala hartu dezake. Hodi txikia baldin bada edo handiagoa izatearen araberakoa izango da.
Jakina, azken kasu honetan, hormetan erabiltzen dugun enkofratu-sistema erabili beharko genuke, hemen ikusi dezakezue, nola eraiki hormigoi armatuko horma bat?
Harri-lubetaz ere hegatsak edo aletak egin daitezke.
Hegatsak 4 urratsetan enkofratzea:
1- Zolata edo zapata.
2- Hegatsen enkofraketa.
3- Hormigoia.
4- Desenkofraketa.
1- Zolata edo zapata.
Oinplanoan triangelu-formarekin ikusten den zolata batekin hasiko gara.
Hormigoia 20 cm inguruko lodiera batean botako dugu. Hormak egingo ditugun lekuetan abio batzuk jarriko ditugu, edo mailazo bat ere, zuzenean. Abio edo arranke horiek obraren zuzendaritzak eskatzen digunaren araberakoak izango dira.
Hodiaren kontra, irteeran normalki, hodiaren sekzioa gehi 30 cm alde bakoitzera emango diegu hegatsaren hormak izango direnari eusteko.
Hoditik urrundu ahala, zabalagoa egingo dugu hegala, ur-harrera bat edo enbutu gisa funtzionatzeko.
2- Hegatsen enkofraketa.
Zola hormigoiztatuta dugunean, lehortzen utzi ondoren, enkofratzen hasten gara.
Lehenik eta behin, hodia taulekin enkoadratuko dugu; kasu honetan bezala, hodia 800 mm-koa da, eta 80 cm-ko taulez koadro bat egingo dugu.

Ondo eusten diogu koadroari eta tulak edo tableroak jarri ahal izango dizkiogu bazterretan iltzatuta.
Kasu honetan, 8 mm-ko burdin hagaxkak eta igelak ( ranas) dituen enkofratu-teknika bat aukeratu dugu.

Hagaxkak enkofratua zeharkatzen dute, aurretik egindako 10 mm-ko zulo batzuetatik ; alde bakoitzean igel bat jarriko dugu eta estutzeko aparatu batekin tenkatuz, enkofratuari eusten diogu.
Tableroak barruko aldetik sartu ondoren, inposta kofratuko dugu. Hodiaren gainean joango da, eta hodiarekin zeharkatu dugun bidearen norabide paraleloa eramango du.

Inposta 25 cm-ko altuerakoa egiten dugu, berenjenoekin txukuntzen dugu (zurezko edo PVC- zko pieza triangeluarrak, kantu bizia amatatzeko erabiltzen direnak, goteroia ere deitua) albo guztietatik, 50 cm-ko zabaleran. Luzera 1 ’25 m ingurukoa izango da, gutxi gora behera.
Inposta prest dugunean, hormen kanpoko aldea kofratuko dugu, aurreko horma enkofratzera pasa ahal izateko.
Aurreko hormarekin hasiko gara, harrien geldiunea izan dadin ekaitza dagoenean.

Akaberako irudiei forma egokiak ematen dizkiegu, azken gainazal guztietan berenjenoa jarriz.
Horrela, hormigoia botatzeko prest utziko dugu.
3- Hormigoia.
Aletak hormigoitzen ditugu; bibragailua sartuko dugu, sakon eta egoki, hormigoia ongi atera dadin eta inolako kokerarik gabe. Kokera (ondo bibratu gabeko eremua, hormigoiaren harria agerian geratzen delarik).
4- Desenkofraketa.
Hurrengo egunean deskofratuko dugu eta ikus dezakegunez, gaurkoan bide egokia aukeratu dugu enkofratzeko. Beraz, gure gaurko lanaren emaitza zoragarria da.
»Bide bat aukeratzeak beste batzuk uztea esan nahi du. Ahal dituzun bide guztiak egin nahi badituzu, azkenean ez duzu bat bera ere egingo.»
(Paulo Coelho)